جان اسیران‌مان را در اوین به بغض و کین می‌درند؛ کسی این‌جا نیست؟

این‌طور بگویم بهتر است. احساس می‌کنم چیزی شبیه به یک غده در وجود ماست که با ترشح نوعی هورمون، پرده‌ای روی احساست ما می‌کشد که روز به روز  نسبت به مصیبت‌های دردناکِ و مسائل دور وبرمان، خشک‌تر و سخت‌تر‌می‌شویم. گشاده چشمیم به گذران سطحی زندگی و تنگ چشمیم به مبارزه برای بهبود آن! اما گاهی مصائب زندانیان جنبش از این پرده‌ی بی‌تفاوتی چنان عبور می‌کند که بابت همه‌ی بی‌مبالاتی‌ها و بی‌مسوولیتی که به خرج می‌دهیم، به احساس نفرت و بیزاری از خود می‌رسم. دیدن چشم‌های نگران و مضطرب حسین رونقی این روزها دشوار است.

 آخرین باری که انگلیسی‌ها گاندی را به زندان انداختند او گفت: «آزادی غالبا میان دیوارهای زندان و حتا بر چوبه‌ی دار یافت می‌شود، اما هرگز در تالارهای مشورت و دادگاه‌ها وکلاس‌های درس پیدا نمی‌شود.» اما به نظر من زمانی و در حالی این سخن به زبان گاندی آمده است که او صدای تپش قلب میلیون‌ها هندی تشنه‌ی استقلال را از پشت دیوارهای زندان شنیده باشد. اگر او را در دادگاه‌های قرون وسطایی چند دقیقه‌ای و بدون حضور وکیل به محاکمه می‌کشیدند، در زندان اوین زندانی کرده بودند، از حقوق ابتدایی محرومش ساخته بودند و برای جانش به قدر ارزنی ارزش قائل نبودند و شاید اگر  حکایت هدی صابر را شنیده  بود  و یا حسین رونقی را دیده بود که تنها برای به دست آوردن حق درمان خود، خطر مرگ را به جان خریده است؛ اگر وضعیت محمد صدیق کبودوند را دیده بود که دهمین درخواست مرخصی‌اش برای کمک به درمان و آرامش روحی و روانی جگرگوشه‌ای که مبتلا به بیماری خونی صعب‌العلاج شده و بیش از ۵ ماه است که روی تخت بیمارستان با مرگ دست و پنجه نرم می‌کند؛ رد شده است؛ شاید چنین نمی‌گفت.

 اگر گاندی پشت دیوارهای اوین را خالی می‌دید و اگر می‌دانست که دیگر رهبران و همراهان سیاسی‌ش سر در گریبان خود برده‌اند و به تعارفات سیاسی با هم مشغول ند، شاید در آستانه‌ی درب زندان کمی دست و دلش می‌لرزید، شاید تفاوتی میان زندانی شدن و به «اسارت» رفتن می‌گذاشت‌. شاید یک تبصره هم به حرف‌هایش اضافه می‌کرد و می‌گفت «اما آرزو دارم که آزادی ما ارزش بهایی را که «اسیران» می‌پردازند داشته باشد».

راستی این سود و زیان را با اسیران‌مان چگونه حساب کنیم؟ حسین رونقی ملکی زندانی نیست، او اسیر است. محمد صدیق کبودوند در زندان نیست در اسارت است. زمانی‌که دادگاه‌های فرمایشی برای محاکمه  زندانیان سیاسی شکل می‌گرفت و حکم‌های سنگین صادر می‌کرد، با وجود شناخت سی ساله‌ای که از  حکومت اسلامی داشتیم، چندان حکم‌ها را جدی نگرفتیم و اجرای آن‌را باور نداشتیم. برای تسلی بخشیدن  به خانواده‌های‌شان و یا شاید بهتر است بگویم برای فریب خودمان و سرپوش نهادن بر بی‌عملی و ناتوانی‌مان در اعتراض به این دادگاه‌ها، حکم‌ها را نمایشی و تنها برای ایجاد ترس فرض کردیم.

اما دیدیم که چه آسان سه سال گذشت و در حالی که ما به زندگی  عادی خود برگشته‌ بودیم، مهدیه گلرو سه سال از عمرش را بدون مرخصی در زندان سپری کرد، دیدیم که عاطفه نبوی سه سال از ارزشمندترین ساعات عمرش را در سلول‌های تنگ و تاریک گذراند…   بله درست است، احکام این عزیزان به اجرا در آمد و به پایان هم رسید! و آیا می‌دانیم که  چند سال دیگر  تا به سر رسیدن محکومیت عیسی سحرخیز، احمدزیدآبادی، عمادبهاور، نرگس محمدی، نسرین ستوده، مهسا امرآبادی، بهاره هدایت…. ، باقی مانده؟ چندسال  باید احمد زیدآبادی در تبعید به سر ببرد؟ پرهام وپارسا و پویا، علی و کیانا، مهراوه و نیما و … ، تا کی باید منتظر بمانند تا  لذت با هم بودن در یک خانواده را حس کنند؟

زندانیان سیاسی جدای از تحمل سپری شدن روزها و ماه‌های سخت و طاقت فرسای زندان که نسبت به دیگر هزینه‌ها و شرایط سخت زندان، شاید کمترین هزینه‌ای باشد که می‌پردازند، شاهد از دست دادن فرزاد‌ها، سحابی‌ها و صابر‌ها و هم‌بندیان خود هم بودند. و ما در نهایت بی‌عملی در حال «تمرین دموکراسی» بودیم و در غم از دست دادن عزیزان‌مان در «مجازستان» چند روزی را به سوگ نشستیم. و دریغ از اندک زحمتی برای تشکیل یک جمع کوچک خبررسانی، تا  خبر این جنایت‌ها و ستم‌های طاقت‌فرسا را به مردم بی‌خبر اطرافمان بدهیم  تا شاید آتش زیر این خاکستر، دوباره جانی بگیرد. اگر تا کنون هر کدام از ما یک گروه کوچک خبررسانی تشکیل داده بودیم، اکنون جنبشی متشکل از هزاران گروه کوچک پراکنده و در عین حال هماهنگ وجود داشت که دست حکومت از آن کوتاه بود و انبوه اخبار محدود در شبکه‌های مجازی را سینه به سینه انتقال می‌داد. و زمینه‌ی تشکیل کمپین‌ها واعتراضات موردی را کم کم فراهم می‌کرد.

 در سال‌روز مرگ ناباورانه‌ی هدی صابر هستیم. آیا این کافی نیست تا به خود بلرزیم و پیش از آن‌که وقت از دست برود، کاری برای حسین رونقی و محمد کبودوند بکنیم؟ آیا منتظر می‌مانیم تا چند روز دیگر باز هم به یاد بابی‌ساندزها یادبودها بگیریم و شعرها بخوانیم و نام و تصویر رونقی و کبودوند را از ساختمان‌ها بیاویزیم!؟ این همه بی‌تحرکی و بی‌عملی از چیست؟ چه چیزی ما را از صف کسانی چون آرش صادقی، محمدرضا معتمدنیا، هدی صابر و …، جدا می‌سازد، که برای کمک و یاری به هم‌بند و دوست خود با وجود شرایط سخت و دشوار داخل زندان، با حسین رونقی همراه می‌شوند؟

 بعد از حصر رهبران، گویا این جنبش متولی ندارد و از میان مدعیان نامدار، کسی نیست تا قبایش را کنار دیوار زندان اوین پهن کند و دردفاع از حداقل حقوق قانونی زندانیان، دست به اعتصاب غذا، (تو بگو روزه‌ی سیاسی)، بزند. صد حیف که هیچ‌وقت خودمان را جدی نگرفتیم! آیا بازهم سکوت خواهیم کرد و فاجعه را نظاره‌گر خواهیم بود؟!