صدای «علی‌اکبرخان شهنازی» استاد بزرگ تار، از سه‌کنج ارتجاع!

بد اقبال‌ترین هنرمندان ایران، موسیقی‌دان‌هایی بودند که کهن‌سالی‌شان با سال‌های نخست انقلاب هم‌زمان شد. حجره‌نشین‌های حوزه‌ها و ته‌ریش‌داران بازاری و روستا‌دین‌ها‌ی نوحه‌‌شناس و پامنبر‌ی‌های ایام محرم وصفر که همه‌کاره شدند، و از جان و مال گرفته، تا خواب و خوراک مردم به اختیار یک شیعه‌ی ملبس درآمد، و شیعه‌ی ملبس ِ ممهور، بخش‌ی از وظایف خود را در اصلاح و تربیت «موالی»، به شیعیان مزلف و محجب، اعم از کهنه‌کار و نوآیین ِ آب ِ توبه دیده واگذار کرد، کار بر اهل موسیقی به‌ویژه آن‌ها که آفتاب‌ لب بام‌شان به زردی و سردی گراییده بود، دشوار شد.

علی اکبرخان شهنازی استاد بزرگ موسیقی و فرزند نام‌دار «خاندان موسیقی ایران»، گرفتار چنین سرنوشت‌ی شد. او که مرگ‌ش به سال ۱۳۶۳ اتفاق افتاد، روزگار کهولت خود را در عین بلا گذرانید. اگر سال‌ها بعد که شیعیان به  شمارش غنایم و بهره‌مندی از آن سرگرم شدند و عرصه‌های بی‌خطر (ولابد بی‌ثمر) را به مردم خسته وانهادند؛ گاه و به گاه‌ی فرصت بزرگ‌داشت و یا حضوری برای استادان موسیقی فراهم آمد، در سال‌های سیاه‌ی که رفت، سایه‌ی خوف و خطر و خطابه، با جان مردمان چنان کرده بود که دوستان و آشنایان، و حتا برخی شاگردان نیز، مجال‌ی نمی‌دیدند تا شاخه‌‌ای گل‌ و سلام‌ی گرم‌، به خانه‌ی سرد استاد در آب‌سرد دماوند ببرند.

گفت‌وگوی حاضر، آخرین گفت‌وگو و شاید تنها گفت‌وگویی باشد، که بعد از انقلاب از استاد باقی مانده است. این گفت‌وگو در سال ۱۳۶۲ انجام گرفته است، یک سال پیش از مرگ او. در تنهایی و تنگ‌دستی و پیری. و در بستری از بی‌اعتنایی عمومی. شاید فرازهایی از این شنیدار، در هر موقعیت‌ی غیر از آن، به صورت‌ی  دیگر از زبان استاد شنیده می‌شد.

صدای علی‌اکبر شهنازی را با ادای احترام به او و همه‌ی استادان بزرگ موسیقی کلاسیک ایران، به شیفته‌گان این موسیقی پیش‌کش می‌کنیم. موسیقی کلاسیک ایران، دیری‌ست که دوران پرشکوه خود را پشت سر گذاشته است. بدا که در عین کشاکش ناگزیر تاریخی و تحولات فرهنگی، که به عزلت خواسته و ناخواسته‌ی موسیقی کلاسیک انجامید، ضربه‌ی سنگین ملبس‌ها‌ی متحجر نیز بر پیکر آن فرود آمد. پس، پاس‌داران این سرمایه‌ی بزرگ فرهنگی را، باید که پاس داشت.

صدای علی‌اکبرخان شهنازی

صدای استاد را می‌توانید از این‌جا هم بشنوید

Advertisements