هنگامی‌که «علی دشتی» گریبان «رضاشاه کبیر» را سربزنگاه گرفت!
نظق «علی دشتی» در جلسه‌ی اول مهرماه ۱۳۲۰ در مجلس شورای‌ملی
«ازقراری که شنیده‌ام، گویا شاه «مستعفی» می‌روند و گذرنامه ایشان هم صادر شده. روز اول که استعفانامه‌ی ایشان را آوردند، بنده با آقای فروغی به طور خصوصی و در مجلس علنی تذکرکه قبل از اینکه محاسبات بیست‌ساله تفریق نشود از ایران خارج نشوند. عصر همان‌روز عده‌ای از وکلا آقای رییس مجلس را ملاقات کرده و ایشان را نزد آقای فروغی فرستادند و همین تقاضارا تکرار کردند و آقای نخست‌وزیر وعده فرمودند که مطابق میل وکلا رفتار شود.
همین‌طور مساله‌ی جواهرات. (صحیح است). بنده سوالی می‌کنم که ده روز دیگر کمیسیون معین می‌کنند. مبلغ مهمی از جواهرات نیست. آیا آن وقت آقای فروغی یا هیات دولت ایشان از عهده این مسوولیت برمی‌آیند؟ در این بیست ساله، اصل مالکیت (که یکی از اصول مهمه‌ی حقوق بشری است) مراعات نشده و حق مالکیت کاملا متزلزل شده. مردم منتظر بودند که این مطلب به یک شکل واقعی و صریح و ثابتی در برنامه‌ی دولت گفته شود. البته در ضمن بیانات دولت که قضیه‌ی هبه و مصالحه را به عرض رسانید، به طور مجمل گفته شد کسانی که از معامله با شاه مستعفی غبن دارند می‌توانند فسخ کنند. غبن چیست؟ مردم را که در زندان انداخته و املاک آن‌ها را قباله کرده‌اند. حال دولت مکلف است اموال مردم را به آن‌ها پس بدهد (صحیح است).
اما در قضیه‌ی اموال منقول می‌گویند در بانک‌های داخلی شصت، هفتاد میلیون تومان دارند. ازاین مبلغ آن‌چه محقق است گویا بیست و چهارمیلیون تومان را به اعلی‌حضرت همایون پادشاه فعلی بخشیده‌اند، که ایشان چند میلیون آن‌را مطابق صورتی که آقای رییس مجلس خواندند به امور خیریه یا لوله کشی شهر تهران تخصیص داده‌اند و هی دائما تعارف و مجامله راه افتاده است. این تعارف‌ها تا کی، عطایا یعنی چه؟ پول مال مردم است باید به دولت برگردد. وان‌گهی پول‌های بانک‌های لندن و امریکا و برلن چه می‌شود؟ (یکی از نمایندگان: جزو اموال منقول است. خنده‌ی حضار)
مطلب دیگر حساب ذخیره‌ی کشور است که یک موضوع تاریکی‌ست. از آقای وزیر دارایی خواهش می‌کنم اگر امروز نتوانند، در آینده‌ی نزدیک این منطقه‌ی تاریک بودجه را روشن کنند. شنیده‌ایم شهرداری تهران ۳۵ میلیون تومان از بابت عماراتی که در آب‌علی و مبارک آباد و تهران و مازندران از ۱۳۰۵ تا کنون ساخته است، از شاه مستعفی طلب‌کاری می‌کند. ترتیب این دعوا چه می‌شود؟ در اینجا یک قضیه‌ی خیلی عجیبی به یادم آمد، که اینک برای استحضار مجلس عرض می‌کنم: شهرداری کامیون‌های متعددی دارد، ولی البته نه برای رفع حوائج شهر، بلکه برای حمل سنگ و گچ و اهک و غیره برای ساختمان‌های شاه.»
…………………………………………………………………………………………………………………………
به نقل از روزنامه ایران، شماره‌ی ۶۶۸۲، به تاریخ ۳ مهر ۱۳۲۰
هم‌چنین در شماره ۶۶۹۰ همین روزنامه به تاریخ ۱۱ مهر ۱۳۲۰، آمده است: «دیروز اعلی‌حضرت همایون شاهنشاهی مبلغ «ده میلیون ریال» از دارایی شخصی خود به وزارت فرهنگ اعطا فرمودند که سرمایه‌ی حقوق بازنشستگی این دسته از معلمان باشد»
مطالب مندرج در این نطق علی دشتی که به تاریخ اول مهرماه ۱۳۲۰ در مجلس شورای ملی ایراد کرده، بارها در مقالات و کتاب‌های تاریخی و سیاسی منتشر شده و مورد استناد قرار گرفته است. اما همواره از اشاره به موجودی نقدی در بانک‌های خارجی به دلیل فقدان مدرک معتبر خودداری شده است. در صورتی که مدرک مهم و معتبر موجود بود، اما در قیل و قال اشغال کشور و جا به جایی سلطنت دیده نشد. مطلب از این‌قرار است که بر اثر فشار چندتن از جمله علی دشتی، سند صلح‌نامه‌ی انتقال ( ۵۴۰۰۰ پارچه ملک و ۶۸۰۰۰۰۰۰ تومان ) اموال و املاکی را که در یکی دفترخانه‌های اصفهان تنظیم شده بود، به بندرعباس فرستادند و قبل از خروج رضاشاه از او یک اعتراف‌نامه گرفتند و به آن ضمیمه کردند. به گزارش روزنامه مرد امروز، شماره ۲۱ به تاریخ ۶ خرداد ۱۳۲۳ متن اعتراف‌نامه چنین است: «بندگان اعلی‌حضرت همایونی رضاشاه پهلوی شاهتشاه سابق ایران اقرار و اعتراف فرمودند بر این که سند ثبت شده زیر شماره .. دفتر اسناد رسمی شماره .. اصفهان شامل وجوه نقدینه و سهام موجوده در بانک‌های خارجی هم هست. رضا»
سه‌راهِ جمهوری 
انسانهای مغرضی نظیر شما به مردم نمیگویند که علی دشتی سالیان دراز از طرفداران سرسخت رضا شاه بزرگ بود واین کار شما جز تحریف تاریخ نیست هرچند که او به رضا شاه بزرگ انتقاداتی هم داشته بود واینرا هم بدانید که محصولات این شاه بزرگ بیشمار است از جمله اینکه شما را به اینجا رسانید تا اکنون سایتی داشته باشی و برعلیه اش بنویسی واگر نه شما نیز چون برادران ریش درازمان در افغانستان برابر بودی آنان برادران و خواهران ما هستند با این تفاوت که امان اله خانی داشتند چون رضا شاه که نتوانست به حکومت ادامه دهد در نهایت مردم مظلوم افغان هنوز در همان عهد رضا شاه هستند رضا شاه را از تاریخ ایران سربلند حذف کن و نرینه ها ومادینه های فاملت را به لباسی در بیاور که در افغانستان هنوز مرسوم است واغلب مردم میپوشند این همان لباس ما در قبل از رضا شاه است سواد هم که در آنجا محدود است شما نیز یکی از آنانی درود بر شرف ومیهن پرستی رضا شاه بزرگ ودرود بر روان بزرگ مردی چون دشتی یکی از یاوران رضا شاه تاریخ خوانی ات را تقویت کن خواستی سند زیادی برایت میاورم که دشتی یاور رضا شاه بود نه دشمن دشمن ایران وفرهنگش شما ورشکسته های چث نما یییییید
دوست عزیز اتفاقا ما به همین دلیل که شما گفتی به اظهارات آقای دشتی بهای بیش‌تری می‌دهیم. حالا اگرشما هم مایل بودی، اسناد بیش‌تری در این خصوص به نظرتان خواهیم رساند. اندکی جست و جوی بیش‌تر در تاریخ مارا از داوری های سطحی برکنار نگاه می‌دارد، این را از خود دریغ نکنید.