«شاه‌زاده رضا پهلوی» و پوست خربزه «محمد مصدق»

چندی است که «شاه‌زاده رضا پهلوی» به خودش آمده، یا نهیب‌اش زده‌اند که به‌خود بیاید. گاه به نظر می‌آید این فشار به اندازه‌ای است که سررشته‌ی کار را از دست داده است. شاه‌زاده رضا مانند بیش‌تر هم‌تایان بخت‌برگشته‌ی خود، در سی سال گذشته و در برابر مواهب بی‌شماری که از تعلق به منابع «خاندان سلطنت» نصیب‌اش شده بود، در عمل یک تکلیف بیش‌تر نداشت. او باید «چل‌چراغ» خانواده را در آیین‌هایی مانند تولد و ازدواح و مرگ اعضای خانواده وسال‌روزها و مناسبت‌ها روشن نگاه می‌داشت. بی‌ریشگی این خانواده از لحاظ سابقه‌ی تاریخی و بی‌اعتباری دو پادشاه پیشین آن نزد افکار عمومی مردم جهان ونیز مجموعه‌ی احوال جهانی که حکم بر افول ستاره‌ی بخت خانواده‌ی سلطنتی برای بازگشت به قدرت و صحنه‌ی سیاسی کشور می‌داد، کار شاه‌زاده‌ی جوان را برای کام‌جویی هرچه بیش‌تر از زندگی آسان‌تر کرد. او برخلاف دیگر هم‌تایان اروپایی و آسیایی خود که برای حفظ منزلت و اعتبار خاندان منعزل و در تبعید خود اجبار داشتند تا به ایفای نقش‌ها اجتماعی هم‌چون بنیادگذاری سازمان‌های فرهنگی، خیریه و رفاهی و امثال آن بپردازند و ملاقات‌های ماهانه با مهاجران و شرکت در مجامع مدنی و دعوت از شخصیت‌های اجتماعی و جلسات توجیهی با روزنامه‌نگاران را در دستور کار خود داشته باشند، فارغ و آسوده به زندگی‌اش می‌پرداخت و تنها چند به چندی زیر یک بیانیه‌ را امضا می‌کرد. درعکس‌هایی هم که از او و خانواده‌ی سلطنتی منتشر می‌شد چیزی جز لحظه‌های خوش تفریحات ویا مناسبت‌های خانوادگی (حتا به اندازه‌ی عکس‌های تبلیغاتی کاندیدای شورای شهر «ممسنی» هنگام تقدیم یک بسته چلوکباب به کودک پرورش‌گاهی!)، دیده نمی‌شود.

اکنون بعد از ظهور جنبش سبز مردم ایران ودرهم‌شکستن تابوها و اسطوره‌های حکومت از سوی مردم و راه‌بران‌شان به ناگاه شاه‌زاده به خود آمده و اراده کرده است تا ره صدساله را یک‌شبه برود و در این راه گمان می‌برد که هرچه میدان نبرد را گشاد‌تر بگیرد، بازوبند پهلوانی را زودتر نصیب خود خواهد کرد. شمشیر چوبینی به دست‌اش داده‌اند تا به جنگ غول‌ها برود!

شاه‌زاده‌ی عزیز! پوست خربزه زیر پای‌ات انداخته‌اند! با شمشیر چوبین به جنگ غول نمی روند. آن‌هم «غول زیبایی» به نام «محمدمصدق»، قالی کرمان تاریخ معاصر ایران! که هرچه بیش‌تر به هر کوی وبرزن لگدمال‌اش می‌کنند و بیش‌تر پا می‌خورد، نمایان‌تر می‌شود و قیمت‌اش افزون‌تر. پدرت، شاهنشاه آریامهر، ۲۵ سال خودش را و نام‌اش را پای‌مال ولگدکوب کرد اما سرانجام کار، برای نجات خود دست به دامان مریدان و اطرافیان پیر و فرتوت او برد تا در منصب نخست‌وزیری زیر سایه‌ی عکس او بنشینند و به نام او سخن بگویند، شاید آرامش به مردم بازگرداند.

شاه‌زاده‌ رضا! این‌همه سال سرت به چه‌کاری گرم بوده‌ است که چنین غافل و کم‌دان مانده‌ای؟ مخاطبان آن‌چه در مورد ملی شدن نفت و مصدق گفته‌ای چه کسانی هستند؟ این‌ها که تو گفته‌ای، تنها به کار نطق درجلسه‌ی شرف‌یابی مولفان کتاب‌های تاریخ دبیرستان روزگار محمدرضاشاه می‌خورد. تو در مورد روی‌دادی چنین کودکانه و بی بنیاد داد سخن داده‌ای، که هزاران کتاب و مقاله و پایان‌نامه با موضوعات سیاسی وتاریخی و اقتصادی، به چندین زبان و از سوی ده‌ها دانشگاه بزرگ و ناشر معتبر پیرامون آن به چاپ رسیده است. اگر حتا یک‌بار، تنها یک‌بار، در آن جایی که می‌گویند درس خوانده‌ای و علوم سیاسی هم خوانده‌ای سری به کتاب‌خانه‌ی تخصصی‌اش می‌زدی و از سر کنج‌کاوی برای فهم یکی از مهم‌ترین روی‌دادهای تاریخ ایران و حکومت پدرت منابع معتبر آن‌جا را تورقی می‌کردی، چنین سخنان بی‌بنیادی را هرگز بر زبان نمی‌آوردی.

شازده‌! آیا تا کنون نگاهی به قرارداد کنسرسیوم نفت که پدرت فرمان اجرایش را در آبان ۱۳۳۳، پانزده‌ماه بعد از کودتا صادر کرد، انداخته ای؟ می‌دانی جای‌گزینی واژه‌ی خدعه‌آمیز «عاملیت» به جای «حق امتیاز» یعنی چه؟ می‌دانی قرارداد پنجاه‌پنجاه را که حتی قبل از آغاز نهضت ملی شدن نفت، در مجلس پانزدهم مورد مخالفت قرار گرفت، با پرداخت خسارت «عدم انتفاع» و در عین حال هزینه‌ی «استهلاک تاسیسات»، یعنی چه؟

شاه‌زاده گرامی! اگر خودت به تنهایی و چنین ناشیانه به کاه‌دان زده‌ای، که بدا به حال طرف‌داران‌ات. اگر دیگرانی با تو چنین کرده و مشق‌اش را برای‌ات نوشته‌اند، که بدا به حال خودت! آن افسانه‌‌‌ها که از تندروی مصدق و خطر کودتای حزب توده برای بازگرداندن مسیر منافع نفتی، به  پیش از ملی شدن آن ساخته و پرداخته شده بود و امروز از زبان تو تکرار می‌شود، دیری است که با انتشار اسناد وزارت خارجه امریکا نقش بر آب شده است. دیری است که همه می‌دانند مصدق در مذاکرات‌اش با امریکایی‌ها، ناگزیر و برای عبور از بحران به نرمش رو کرده بود. بسیار پیش‌تر از واقعه‌ی نهم اسفند، که پدرت، کاشانی و اوباش تهران به راه انداختند وسفارت آمریکا بی‌خبر نبود. اگر هنری کیسینجر تورا هنوز در خاطر دارد، می‌توانی از او بپرسی. بعد از آن‌که در سال ۱۹۷۳ تغییرات بزرگی در ساختار صنعت نفت در جهان پدید آمد و به دنبال آن بسیاری از قراردادهای نفتی لغو و قراردادهای تازه‌ای جای‌گزین آن شد (و پدرت می‌خواست از این به عنوان یک پیروزی بزرگ علیه قرارداد کنسرسیوم که آن نیز به دست خودش ابلاغ شده بود بهره بردارد!!)،سنای آمریکا در سال ۱۹۷۴ به هنری کیسینجر وزیرخارجه‌ی وقت دستور داد تا مهر از پرونده‌ی محرمانه‌ی نفت ایران بردارد. افشای این اسناد نشان داد که پروژه‌ی ۲۵ ساله‌ی نفت در جهان داستان دیگری دارد، داستانی که نه کودتای حزب توده و نه سخت‌سری مصدق را در آن جایی نبود.

شازده‌ی عزیز، آقای پهلوی، آقارضا، پسرخوب، این راه‌اش نیست! این پوست خربزه را هرکه زیر پای‌ات انداخته است، دوست نیست. تو با دست خالی اعتبار ناداشته‌ی پدرت به جنگ گران‌سنگ‌ترین سرمایه‌ی اجتماعی مردم ایران رفته‌ای. چشم‌هایت را کمی بازتر کن! از این شیوه که تو را آموخته‌اند، جز خوش‌آیند مشتی «ملنگ» سیاسی که در حسرت «لقمه‌ی چرب»ی به نام ایران که از جهاز هاضمه‌ی مشتی «روستادین» تازه به دوران رسیده در حال عبور است غم‌باد گرفته‌اند، چیزی عایدت نمی‌شود. این راه‌اش نیست. به پشت سرت نگاه کن، نه «تحدید» پدرت ونه «تکفیر» خمینی، خدشه‌ای براین سرمایه‌ی اجتماعی وارد نکرد. اگر خیال داری بازی‌گر عرصه‌ی سیاست ایران باشی، اول باید به احترام‌ نام بلند‌اش کلاه‌ات را از سر برداری. سپس بابت آن‌چه در دوران پدرت بر او رفته، تاسف خودت را ابراز کنی!